همانطور که در مطالب قبلی سایت به توضیحات کامل مالیات بر ارث اموال غیر منقول پرداختیم در این نوشتار می توانید {توضیحات کاملی از مالیات بر ارث اموال منقول و همه شرایط آن { معافیتها – جرایم دیرکرد – نرخ – مراحل اداری – سوالات شما – } را از سایت مشاوران مالیاتی امداد تکس مطالعه کنید .
اموال منقول به دسته‌ای از اموال گفته می‌شود که نقل و انتقال آن از مکانی به مکان دیگر، بدون آسیب دیدن آن اموال امکان پذیر است. از جمله اموال منقول می‌توان خودرو و کلیه وسایل نقلیه، سپرده بانکی، اوراق بهادار، اوراق مشارکت، اجناس، و دارایی‌های موجود در صندوق امانات را نام برد. نرخ مالیات بر ارث اموال منقول متوفی با توجه به زمان فوت، نسبت ورثه با متوفی و همچنین نوع ماترک تعیین می‌شود. در قانون جدید (از سال 95 به بعد) نرخ مالیات مربوط به دارایی‌های منقول مطابق جدول زیر محاسبه می‌شود:
| نوع دارایی منقول | وراث طبقه اول | وراث طبقه دوم | وراث طبقه سوم |
| خودرو | 2% | 4% | 8% |
| حساب بانکی | 3% | 6% | 12% |
| سپرده موسسه مالی و اعتباری | 10% | 20% | 40% |
| سهام بورسی | 0.75% | 1.5% | 3% |
| سهام غیر بورسی | 6% | 12% | 24% |
| اجناس مغازه | 10% | 20% | 40% |
| اوراق مشارکت | 3% | 6% | 12% |
تذکر: نرخ مالیات بر ارث سایر وسایل نقلیه از قبیل موتور سیکلت، قایق، جت اسکی، کشتی، هلی کوپتر، هواپیما و … نیز دقیقاً مشابه خودرو محاسبه می‌شود.
اما اگر زمان فوت متوفی قبل از سال 95 باشد وراث مشمول قانون قدیم هستند. در قانون قدیم صرفاً ارزش ماترک منقول تعیین کننده نرخ مالیات است و نوع اموال تاثیری بر نرخ ندارد. جدول زیر برای مشمولین قانون قدیم تهیه شده است:
| ارزش دارایی منقول | طبقه اول | طبقه دوم | طبقه سوم |
| تا 5 میلیون تومان | 5% | 15% | 35% |
| تا 20 میلیون تومان نسبت به مازاد 5 میلیون تومان | 15% | 25% | 45% |
| تا 50 میلیون تومان نسبت به مازاد 20 میلیون تومان | 25% | 35% | 55% |
| نسبت به مازاد 50 میلیون تومان | 35% | 45% | 65% |
اجازه دهید با ذکر یک مثال جدول فوق را توضیح دهیم. فرض کنید تاریخ فوت متوفی سال 1393 باشد. از متوفی یک خودرو به ارزش 200 میلیون تومان به ارث برسد. همچنین موجودی سپرده‌های بانکی متوفی نیز مجموعاً مبلغ 300 میلیون تومان باشد. در این صورت مالیات وراث در قانون قدیم را برای ورثه طبقه اول (پدر، مادر، زن، شوهر و نوه) محاسبه می‌کنیم:
مجموع دارایی‌های منقول متوفی در مثال فوق مبلغ 500 میلیون تومان می‌باشد.
5 میلیون تومان به نرخ 5% = 250 هزار تومان
15 میلیون تومان (مازاد 5 میلیون تا 20 میلیون) به نرخ 15% = 2.250 میلیون تومان
30 میلیون تومان (مازاد 20 میلیون تا 50 میلیون) به نرخ 25% = 7.5 میلیون تومان
450 میلیون تومان (مازاد 50 میلیون تومان) به نرخ 35% = 157.5 میلیون تومان
بنابراین خالص مالیات متوفای مثال ما مبلغ 167.5 میلیون تومان خواهد شد.
معیار ارزش گذاری اموال منقول در پرداخت مالیات بر ارث
ارزش اموال منقول طبق نظر کارشناس سازمان امور مالیاتی مطابق تاریخ روز فوت محاسبه می‌شود.
در قانون جدید، اموال منقول متوفی مشمول معافیت مالیاتی نیستند. اما مشمولین قانون قدیم تا 80% سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت، 50% سهام بورسی و 40% سهام غیر بورسی از مالیات معاف هستند. همچنین 40% خالص دارایی متوفی در واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی معاف است.
در قانون جدید وراث یک سال فرصت دارند اظهارنامه اموال منقول را ارائه دهند. اگر پس از مهلت تعیین شده اظهارنامه ارائه شود، دیون متوفی و هزینه‌های کفن و دفن از شمول معافیت خارج می‌شود. ولی مبلغی تحت عنوان جریمه به ورثه تعلق نمی‌گیرد. اما در قانون قدیم مهلت مذکور 6 ماه است و در صورت تأخیر 10% جریمه شامل حال وراث می‌گردد.
چگونگی پرداخت مالیات دارایی‌های منقول
ورثه ابتدا باید انحصار وراثت کنند.
سپس با پرداخت مالیات اموال منقول، مفاصاحساب مالیات بر ارث اخذ نمایند
سپس با پرداخت مالیات اموال منقول، مفاصاحساب مالیات بر ارث اخذ نمایند
حال اموال منقول متوفی به نام وراث می‌شود و می‌توانند آن را بفروشند.
اداره مالیاتی مربوطه جهت پرداخت مالیات کلیه دارایی‌های منقول، اداره مالیاتی آخرین محل اقامت متوفی می‌باشد. چنانچه متوفی مقیم ایران نباشد، اداره مالیاتی مربوطه تهران خواهد بود.
برای وسایل نقلیه 2%، سپرده‌های بانکی 3%، سهام بورسی 7.5%، سهام غیر بورسی 6%، اجناس مغازه و صندوق امانات و سپرده مؤسسات مالی و اعتباری غیر بانکی 10% و اوراق مشارکت 3% می‌باشد. نرخ‌های بیان شده برای وراث طبقه اول بوده و وراث طبقه دوم و سوم باید 2 و 4 برابر این مقدار مالیات بپردازند.
ارزش اموال منقول طبق نظر کارشناس سازمان امور مالیاتی مطابق تاریخ روز فوت محاسبه می‌شود.
در قانون جدید، اموال منقول متوفی مشمول معافیت مالیاتی نیستند. اما مشمولین قانون قدیم تا 80% سپرده‌های بانکی و اوراق مشارکت، 50% سهام بورسی و 40% سهام غیر بورسی از مالیات معاف هستند. همچنین 40% خالص دارایی متوفی در واحدهای تولیدی، صنعتی، معدنی و کشاورزی معاف است.
در قانون جدید وراث یک سال فرصت دارند اظهارنامه اموال منقول را ارائه دهند. اگر پس از مهلت تعیین شده اظهارنامه ارائه شود، دیون متوفی و هزینه‌های کفن و دفن از شمول معافیت خارج می‌شود. ولی مبلغی تحت عنوان جریمه به ورثه تعلق نمی‌گیرد. اما در قانون قدیم مهلت مذکور 6 ماه است و در صورت تأخیر 10% جریمه شامل حال وراث می‌گردد.
ورثه ابتدا باید انحصار وراثت کنند. سپس با پرداخت مالیات اموال منقول، مفاصاحساب مالیات بر ارث اخذ نمایند. حال اموال منقول متوفی به نام وراث می‌شود و می‌توانند آن را بفروشند.
اداره مالیاتی مربوطه جهت پرداخت مالیات کلیه دارایی‌های منقول، اداره مالیاتی آخرین محل اقامت متوفی می‌باشد. چنانچه متوفی مقیم ایران نباشد، اداره مالیاتی مربوطه تهران خواهد بود.
