مالیات بر ارث گواهی انحصار وراثت یا مالیات بر ارث در انحصار وراثت چقدر است؟ این سؤال به دفعات زیاد از ما پرسیده می‌شود. در پاسخ باید عرض کنیم که مالیات بر ارث و انحصار وراثت دو مقوله‌ی جدا از هم هستند. اما اکثر وراث آن‌ها را یکی می‌دانند. گواهی حصر وراثت را شورای حل اختلاف صادر می‌کند اما برای اخذ مفاصاحساب مالیات بر ارث باید به اداره مالیاتی مراجعه کرد. در سال 1395 قانون مالیاتی ارث دچار تحولات بزرگی شد. قبل از سال 95 وراث برای اخذ گواهی انحصار وراثت ابتدا باید مالیات بر ارث پرداخت می‌کردند. اما بعد از سال 95 و در قانون جدید برای دریافت گواهی حصر ورثه نیازی به مفاصاحساب مالیات بر ارث نیست.
مالیات بر ارث پول نقد چقدر است ؟
گواهی انحصار وراثت
این گواهی در واقع یک مدرک قانونی است که نشان می‌دهد ورثه دقیقاً چه کسانی هستند. همچنین در گواهی حصر وراثت میزان سهم‌الارث هر یک از ورثه به طور دقیق تعیین می‌شود. مراجعه به تمامی ادارات و سازمان‌های دولتی و انجام روند اداری بدون این گواهی امکان پذیر نیست. هزینه‌ی انحصار وراثت در سال 99 حدوداً 200 هزار تومان است که در دفاتر خدمات قضایی پرداخت می‌شود.
مراحل اخذ گواهی حصر وراثت
ابتدا وراث باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه نموده و فرم استشهادیه انحصار وراثت را تکمیل نمایند. فرم استشهادیه باید توسط 3 نفر شاهد امضا شود. در واقع شهود با امضای خود گواهی می‌دهند که ورثه دقیقاً چه کسانی هستند. سپس دفترخانه استشهادیه را گواهی می‌نماید و به وراث تحویل می‌دهد.
در مرحله بعد ورثه باید به همراه استشهادیه و مدارک شناسایی خود به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنند. سپس در دفتر خدمات قضایی فرم دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت را تکمیل نمایند. نهایتاً گواهی توسط شورای حل اختلاف برای وراث صادر می‌شود.
مدارک لازم برای درخواست صدور گواهی حصر ورثه
- گواهی فوت متوفی
- استشهادیه محضری حصر وراثت
- شناسنامه متوفی
- عقدنامه یا رونوشت آن
- شناسنامه ورثه
- وصیت‌نامه متوفی (در صورت وجود)
مفاصاحساب مالیات بر ارث
مادامی که مالیات بر ارث ماترک متوفی پرداخت نشود امکان فروش اموال متوفی برای وراث وجود ندارد. ورثه پس از پرداخت مالیات در اداره امور مالیاتی مفاصاحساب مالیاتی دریافت می‌کنند. وراث حداکثر تا یک سال از تاریخ فوت باید لیست همه اموال و دارایی‌های متوفی را در اظهارنامه مالیات بر ارث تکمیل نموده و به اداره مالیاتی تحویل دهند. جدول مالیات بر ارث سال 99 به شرح زیر است:
| نوع اموال و دارایی‌ها | وراث طبقه اول | وراث طبقه دوم | وراث طبقه سوم |
| حساب بانکی | 3% | 6% | 12% |
| حساب مؤسسات مالی و اعتباری | 10% | 20% | 40% |
| ملک و آپارتمان مسکونی | 7.5% | 15% | 30% |
| مغازه و ملک تجاری | 3% | 6% | 12% |
| اجناس و تجهیزات مغازه | 10% | 20% | 40% |
| ملک و آپارتمان اداری | 3% | 6% | 12% |
| ماشین | 2% | 4% | 8% |
| سهام شرکت‌های بورسی | 0.75% | 1.5% | 3% |
| سهام غیر بورسی | 6% | 12% | 24% |
| باغ، زمین کشاورزی، زمین بایر و … | 7.5% | 15% | 30% |
| اوراق مشارکت | 3% | 6% | 12% |
| حق امتیاز | 10% | 20% | 40% |
| صندوق امانات بانک | 10% | 20% | 40% |
| سایر اموال و دارایی‌ها | 10% | 20% | 40% |
توضیح: منظور از وراث طبقه اول پدر، مادر، زن، شوهر، فرزند و نوه می‌باشد. وراث طبقه دوم اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن‌ها، و وراث طبقه سوم عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن‌ها هستند.
اموال معاف از مالیات بر ارث
لیست معافیت‌های مالیات بر ارث در سال 99 به شرح زیر است:
- وجوه بازنشستگی و وظیفه و پس انداز خدمت و مزایای پایان خدمت
- مطالبات مربوط به خسارت اخراج، بازخرید خدمت و مرخصی استحقاقی استفاده نشده و بیمه‌های اجتماعی
- وجوه پرداختی توسط مؤسسات بیمه یا کارفرما
- انواع بیمه‌های عمر و زندگی
- خسارت فوت و دیه
- اموالی که برای مؤسسات دولتی وقف گردد
- اسباب و وسایل محل سکونت متوفی
- هزینه‌های کفن و دفن
- دیون متوفی
مدارک لازم برای مالیات بر ارث
مدارک لازم برای مراجعه به اداره امور مالیاتی عبارت است از:
- اظهارنامه مالیات بر ارث
- رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مطالبات و دیون متوفی
- رونوشت یا تصویر گواهی شده همه اوراقی که اثبات کننده حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.
- رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالت‌نامه یا قیم‌نامه (در صورت وجود وکیل یا قیم)
- رونوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیت نامه متوفی (در صورت وجود وصیت‌نامه)
- رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی ربط
چه مدارکی برای مالیات بر ارث لازم است
جریمه تأخیر در ارائه اظهارنامه مالیات بر ارث
برای مشمولین قانون جدید در صورت اتمام مهلت یک ساله، جریمه ریالی در نظر گرفته نمی‌شود. اما هزینه‌های کفن و دفن و دیون متوفی از شمول معافیت خارج می‌شود.
برای مالیات بر ارث به کجا مراجعه کنیم
اداره امور مالیاتی صلاحیت‌دار در خصوص ارث، اداره مالیاتی محدوده آخرین محل سکونت متوفی است.
دریافت سند تک برگی
ورثه در نهایت باید به همراه گواهی انحصار وراثت، مفاصاحساب مالیات بر ارث و مدارک شناسایی به دفتر اسناد رسمی مراجعه نموده و درخواست سند تک برگی نمایند. مدارک مذکور توسط دفترخانه به اداره ثبت پست می‌شود. سپس سند تک برگی به نام ورثه صادر شده و به محل سکونت آنان پست می‌شود. حالا امکان فروش ماترک متوفی برای وراث فراهم است.
برخی سوالات شما
مالیات بر ارث و انحصار وراثت دو مقوله‌ی جدا از هم هستند. اما اکثر وراث آن‌ها را یکی می‌دانند. گواهی حصر وراثت را شورای حل اختلاف صادر می‌کند اما برای اخذ مفاصاحساب مالیات بر ارث باید به اداره مالیاتی مراجعه کرد. هزینه‌ی انحصار وراثت در سال 99 حدوداً 200 هزار تومان است که در دفاتر خدمات قضایی پرداخت می‌شود.
ابتدا وراث باید به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه نموده و فرم استشهادیه انحصار وراثت را تکمیل نمایند. فرم استشهادیه باید توسط 3 نفر شاهد امضا شود. سپس دفترخانه استشهادیه را گواهی می‌نماید و به وراث تحویل می‌دهد. در مرحله بعد ورثه باید به همراه استشهادیه و مدارک شناسایی خود به دفاتر خدمات قضایی مراجعه کنند. سپس در دفتر خدمات قضایی فرم دادخواست صدور گواهی انحصار وراثت را تکمیل نمایند. نهایتاً گواهی توسط شورای حل اختلاف برای وراث صادر می‌شود.
گواهی فوت متوفی، استشهادیه محضری حصر وراثت، شناسنامه متوفی، عقدنامه یا رونوشت آن، شناسنامه ورثه، وصیت‌نامه متوفی (در صورت وجود)
مدارک لازم برای مراجعه به اداره امور مالیاتی عبارت است از:
اظهارنامه مالیات بر ارث
رونوشت یا تصویر گواهی شده اسناد مطالبات و دیون متوفی
رونوشت یا تصویر گواهی شده همه اوراقی که اثبات کننده حق مالکیت متوفی نسبت به اموال و حقوق مالی است.
رونوشت یا تصویر گواهی شده وکالت‌نامه یا قیم‌نامه (در صورت وجود وکیل یا قیم)
رونوشت یا تصویر گواهی شده آخرین وصیت نامه متوفی (در صورت وجود وصیت‌نامه)
رونوشت یا تصویر گواهی فوت از مراجع ذی ربط
برای مشمولین قانون جدید در صورت اتمام مهلت یک ساله، جریمه ریالی در نظر گرفته نمی‌شود. اما هزینه‌های کفن و دفن و دیون متوفی از شمول معافیت خارج می‌شود.
اداره امور مالیاتی صلاحیت‌دار در خصوص ارث، اداره مالیاتی محدوده آخرین محل سکونت متوفی است.
