مالیات بر ارث اوراق بهادار شامل دو بخش کلی می باشد یکی قانون جدید و دیگری قانون قدیم . اگر دنبال اطلاعات کاملی در این باره هستید این نوشتار برای همین منظور نگاشته می شود .
اوراق بهادار متوفی اعم از اوراق صاحبان سهام، اوراق مشارکت، اوراق بدهی، اوراق قرضه، صکوک، اوراق مشتقه و… مشمول مالیات بر ارث هستند. نرخ و میزان مالیات به تاریخ فوت، طبقه وراث و نوع اوراق وابسته است. اگر فوت متوفی بعد از سال 95 باشد، ورثه مشمول قانون جدید می‌شوند. همچنین اگر تاریخ فوت قبل از سال 95 باشد، وراث مشمول قانون قدیم می‌شوند. نرخ مالیات مربوط به اوراق بهادار برای طبقات مختلف وراث متفاوت است. در ادامه جدول مالیات بر ارث اوراق بهادار در قانون جدید را مشاهده می‌کنید:
| نوع اوراق بهادار | ورثه طبقه اول | ورثه طبقه دوم | ورثه طبقه سوم |
| سهام بورسی | 0.75% | 1.5% | 3% |
| سهام غیر بورسی | 6% | 12% | 24% |
| اوراق مشارکت | 3% | 6% | 12% |
تذکر: طبقه ورثه به شرح زیر است:
وراث طبقه اول: پدر، مادر، زن، شوهر و نوه
وراث طبقه دوم: اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن‌ها
وراث طبقه سوم: عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن‌ها
برای مشمولین قانون قدیم نرخ مالیات بر ارث برای انواع مختلف اوراق بهادار یکسان است. در قانون قدیم نرخ مالیات صرفاً بر اساس میزان ارزش اوراق مشخص می‌شود. در جدول زیر می‌توانید نرخ‌های قانون قدیم را مشاهده نمایید:
| میزان ارزش اوراق بهادار | طبقه اول | طبقه دوم | طبقه سوم |
| تا 5 میلیون تومان | 5% | 15% | 35% |
| تا 20 میلیون تومان نسبت به مازاد 5 میلیون تومان | 15% | 25% | 45% |
| تا 50 میلیون تومان نسبت به مازاد 20 میلیون تومان | 25% | 35% | 55% |
| نسبت به مازاد 50 میلیون تومان | 35% | 45% | 65% |
ارزش‌گذاری اوراق بهادار در محاسبه مالیات
معیار ارزش‌گذاری اوراق بهادار، قیمت این اوراق در تاریخ روز می‌باشد.
معافیت‌های مالیات بر ارث اوراق بهادار
متاسفانه در قانون جدید معافیتی برای اوراق بهادار وجود ندارد. اما مشمولین قانون قدیم به شرح زیر از معافیت مالیاتی بهره مند می‌گردند:
جریمه تأخیر در پرداخت مالیات اوراق بهادار متوفی
در قانون جدید ورثه متوفی موظف هستند تا 1 سال پس از تاریخ فوت اظهارنامه مالیاتی اوراق بهادار خود را ارائه دهند. پس از مهلت مذکور جریمه‌ای برای آن‌ها لحاظ نمی‌شود. اما پس از مهلت مذکور به هزینه‌های کفن و دفن و بدهی‌ها و دیون متوفی معافیت تعلق نمی‌گیرد. مشمولین قانون جدید اگر تا 6 ماه پس از فوت متوفی اظهارنامه ارائه نداده باشند، معادل 10% مالیات متعلق را باید به عنوان جریمه بپردازند.
اداره مالیاتی مربوط به اوراق بهادار
اداره مالیاتی مرتبط با اوراق بهادار، اداره امور مالیاتی آخرین محل اقامت متوفی می‌باشد.
نرخ مالیات بر ارث سهام بورسی 0.75%، سهام غیر بورسی 6% و اوراق مشارکت 3% می‌باشد. نرخ‌های مذکور صرفاً برای وراث طبقه اول صادق است. وراث طبقه دوم و سوم باید 2 و 4 برابر مالیات پرداخت کنند.
معیار ارزش‌گذاری اوراق بهادار، قیمت این اوراق در تاریخ روز می‌باشد.
متاسفانه در قانون جدید معافیتی برای اوراق بهادار وجود ندارد. اما مشمولین قانون قدیم به شرح زیر از معافیت مالیاتی بهره مند می‌گردند:50% سهام بورسی، 40% سهام غیر بورسی و 80% اوراق مشارکت از پرداخت مالیات معاف است.
در قانون جدید ورثه متوفی موظف هستند تا 1 سال پس از تاریخ فوت اظهارنامه مالیاتی اوراق بهادار خود را ارائه دهند. پس از مهلت مذکور جریمه‌ای برای آن‌ها لحاظ نمی‌شود. اما پس از مهلت مذکور به هزینه‌های کفن و دفن و بدهی‌ها و دیون متوفی معافیت تعلق نمی‌گیرد. مشمولین قانون جدید اگر تا 6 ماه پس از فوت متوفی اظهارنامه ارائه نداده باشند، معادل 10% مالیات متعلق را باید به عنوان جریمه بپردازند.
اداره مالیاتی مرتبط با اوراق بهادار، اداره امور مالیاتی آخرین محل اقامت متوفی می‌باشد.
