حق امتیاز یکی از مواردی است که در ماترک متوفی مشمول مالیات بر ارث می‌شود. مواردی از قبیل حق امتیاز سردفتران، حق امتیاز خطوط تلفن ثابت و همراه و … نمونه‌هایی از حق امتیاز می‌باشد. به طور کلی حق امتیاز به نوعی یک مالکیت معنوی محسوب می‌شود. به عنوان مثال ثبت اختراع، ایده جدید، یا هر نوآوری صنعتی می‌تواند به یک منبع درآمد ارزشمند تبدیل گردد. این منبع درآمد می‌تواند برای مالک آن سودآوری ایجاد نموده و یا به شخص دیگری واگذار شود. موارد بسیاری وجود دارد که یک شخص یا شرکت در ازای دریافت حق امتیاز، اجازه بهره برداری از علامت تجاری یا حق نشر محصولات را به شرکت دیگری واگذار می‌نماید. حال به این مسئله می‌پردازیم که در صورت فوت صاحب امتیاز، وراث چگونه می‌توانند از مزایای حق امتیاز متوفی بهره‌مند گردند.
نرخ مالیات به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از موارد تعیین کننده نرخ مالیات، سال فوت مرحوم می‌باشد. با توجه به تغییرات قانون مالیات ارث در سال 95، اگر فوت مرحوم بعد از سال 95 باشد نرخ مالیات بر اساس قانون جدید محاسبه می‌شود. همچنین برای متوفای قبل 95، ورثه مشمول قانون قدیم خواهند شد. نرخ مالیات در قانون جدید و قدیم متفاوت است. طبقه وراث (نسبت وراث با متوفی) یکی دیگر از عوامل تعیین کننده میزان مالیات حق امتیاز می‌باشد. به طوری که هرچه این نسبت نزدیک‌تر باشد، نرخ و میزان مالیات کمتر است.
| شرح | وراث طبقه اول | وراث طبقه دوم | وراث طبقه سوم |
| درصد مالیات بر ارث حق امتیاز | 10% | 20% | 40% |
نرخ مالیات برای مشمولین قانون قدیم با توجه به ارزش حق امتیاز متفاوت است. به طوری که هرچه ارزش و قیمت آن بیشتر باشد، درصد مالیات افزایش می‌یابد. در جدول زیر نرخ قانون قدیم بیان شده است.
| ارزش حق امتیاز (تومان) | طبقه اول | طبقه دوم | طبقه سوم |
| تا 5 میلیون | 5% | 15% | 35% |
| تا 20 میلیون نسبت به مازاد 5 میلیون | 15% | 25% | 45% |
| تا 50 میلیون نسبت به مازاد 20 میلیون | 25% | 35% | 55% |
| نسبت به مازاد 50 میلیون | 35% | 45% | 65% |
منظور از وراث طبقه اول پدر، مادر، زن، شوهر، فرزند و نوه می‌باشد. ورثه طبقه دوم اجداد، برادر، خواهر و اولاد آن‌ها هستند. و وراث طبقه سوم عمو، عمه، دایی، خاله و اولاد آن‌ها می‌باشند.
در قانون جدید هیچ معافیتی برای حق امتیاز وجود ندارد. اما مشمولین قانون قدیم تا مبلغ 3 میلیون تومان از کل سهم‌الارث هر یک از ورثه مشمول معافیت می‌باشد. چنانچه ورثه صغیر یا محجور یا معلول از کار افتاده باشند، این معافیت تا مبلغ 5 میلیون تومان افزایش می‌یابد.
ارزش حق امتیاز توسط کارشناس سازمان امور مالیاتی و به نرخ روز تعیین می‌گردد. به میزانی که ارزش‌گذاری با نرخ پایین‌تری انجام شود، میزان مالیات وراث کمتر خواهد شد.
مالیات بر ارث حق امتیاز چقدر است؟
درصد مالیات در قانون جدید برای وراث طبقه اول 10%، برای وراث طبقه دوم 20% و برای وراث طبقه سوم 40% ارزش حق امتیاز می‌باشد.
معافیت‌های مالیات بر ارث حق امتیاز کدامند؟
در قانون جدید هیچ معافیتی برای حق امتیاز وجود ندارد. اما مشمولین قانون قدیم تا مبلغ 3 میلیون تومان از کل سهم‌الارث هر یک از ورثه مشمول معافیت می‌باشد. چنانچه ورثه صغیر یا محجور یا معلول از کار افتاده باشند، این معافیت تا مبلغ 5 میلیون تومان افزایش می‌یابد.
برای پرداخت مالیات بر ارث حق امتیاز به کدام اداره مراجعه کنیم؟
وراث برای پرداخت مالیات بر ارث باید به اداره امور مالیاتی آخرین محل سکونت مرحوم مراجعه نمایند.
ارزش‌گذاری حق امتیاز چگونه انجام می‌شود؟
ارزش حق امتیاز توسط کارشناس سازمان امور مالیاتی و به نرخ روز تعیین می‌گردد. به میزانی که ارزش‌گذاری با نرخ پایین‌تری انجام شود، میزان مالیات وراث کمتر خواهد شد.
